Wat in het begin nog een uitgebreide maaltijd was met een symbolische betekenis, is nu een symbolische maaltijd met een uitgebreide betekenis

De tafel van de Heer: de viering van het Avondmaal
De ‘eettafel’ van de Heer, het Avondmaal. Wat in het begin nog een uitgebreide maaltijd was met een symbolische betekenis, is nu een symbolische maaltijd met een uitgebreide betekenis. De grote vraag is en blijft: waar gaat het om bij de viering van het Avondmaal?

Als ik kijk naar de gemiddelde avondmaalsviering in de kerken in Nederland krijg ik altijd een 4 mei -gevoel. Een plechtige, heilige, soms wat bedrukte sfeer, waarin je beseft dat Jezus ook voor jou moest lijden en sterven.
Maar daarmee missen we bijna alles wat de viering van het Avondmaal werkelijk is!
Het is goed om je keer op keer bewust te worden van de prijs die Jezus betaalde aan het kruis. Maar we moeten daar niet in blijven hangen: Jezus is opgestaan en heeft de dood overwonnen. In Hem zijn ook wij bevrijd. Het is ook 5 mei geworden!

Wat zegt de Bijbel? Het Avondmaal is door Jezus zelf ingesteld en ook door Hem voorgedaan op de avond voor zijn dood. Jezus vierde op die avond het Pesach met zijn discipelen. Willen we iets begrijpen van het Avondmaal, dan moeten we begrijpen wat de Pesachviering inhoudt.

Pesach is een feest der gedachtenis
Pesach was het feest om Gods bevrijding uit het land Egypte te vieren. Om die bevrijdende daad in het geheugen van het volk Israël te griffen, stelde God Pesach in. Het volk moest jaarlijks feest vieren vanwege Gods reddende kracht. Ieder onderdeel van de viering was bedoeld om herinneringen op te roepen.

God zelf zei over de Pesachviering:
Die dag moet voortaan een gedenkdag zijn, die je moet vieren als een feest ter ere van de HEER. Dit voorschrift blijft voor altijd van kracht, alle komende generaties moeten die dag vieren. Exodus12:14

In de Bijbel viert Jezus viert dit feest met Zijn discipelen, op precies dezelfde wijze als de generaties in de 1300 jaar daarvoor. Dan staat er een verandering voor de deur. Op Golgotha en in de graftuin zouden gebeurtenissen plaatsvinden die zelfs de grote uittocht uit Egypte in de schaduw stelden. Omdat die gebeurtenissen een radicale verandering in Gods handelen met Zijn volk aangaven, was er daardoor ook een radicale verandering nodig in het feest dat zijn volk vierde.

Daarom deed Jezus een schokkende stap tijdens het Laatste Avondmaal. Hij doorbrak de vaste gang van zaken rond het Pesach en wees Zijn discipelen een totaal nieuwe richting! Hij deed het Pesach van het toneel verdwijnen om plaats te maken voor ‘het Avondmaal’.
Jezus nam de zaak in handen, toen Hij het brood en de wijn nam en het op Zichzelf betrok.
Twee van de sleutelelementen van het Pesach waren brood en wijn. Deze koos Hij en Hij gaf er een hele nieuwe betekenis aan, die aan Zijn eigen persoon verbonden was. Al het andere kon veilig aan de kant geschoven worden.

Wat zeggen de verschillende onderdelen van het Avondmaal ons?

Dit is Mijn lichaam
‘Dit is Mijn lichaam, dat voor u gegeven wordt.’
Jezus is de vervanger van het offerlam van het Pesachfeest. Nu zijn alle oudtestamentische offers vervangen door één volledig, nooit meer te herhalen en volmaakt offer dat de zonden der wereld wegneemt. ‘Want ook ons Pesachlam is geslacht: Christus.’ (1 Korintiërs 5:7).
Jezus wist dat
Jezus wist dat. Hij wist dat Hij van dit Pesach naar het kruis moest gaan. Hij wist dat Zijn lichaam gebroken en Zijn bloed vergoten moest worden om daadwerkelijk ons Pesachlam te worden. Hij wist hoe zijn discipelen Hem die nacht zouden bedroeven en verraden.
En toch zegt Hij: ‘Ik heb vurig begeerd dit Pesach met u te eten (…) eer ik lijd.’ (Lucas 22:14)
Wat een liefde! Onbegrijpelijke liefde! Onuitsprekelijke zegen!Toen Hij van Zijn lichaam en bloed gesproken had, zei hij tegen Zijn discipelen: ‘Voor jullie gegeven, voor jullie uitgegoten.’ (Lucas 22: 19-20).
Ook voor ons is de ware avondmaals-zegen hierin gelegen: Zijn lichaam, Zijn bloed voor mij gegeven.
Dit is het bloed van Mijn verbond / het nieuwe verbond in Mijn bloed
‘Deze beker, die voor jullie wordt uitgegoten, is het nieuwe verbond dat door Mijn bloed gesloten wordt.’Het bloed van het paaslam wordt vervangen door het bloed van Jezus. Daarbij wordt het oude verbond vervangen door het nieuwe verbond in Jezus.De waarde en de kracht van dat bloed is het leven van Jezus. Elke druppel van dat bloed bezit de levenskracht van de eeuwigheid. Als ik deel heb aan dat bloed, heb ik deel aan de verzoening die het bracht, maar ook aan de liefde waarvan deze bloedstorting de openbaring is. En aan het leven van Jezus, dat overgegeven is aan het kruis, opgewekt is uit het graf en verheerlijkt is in de hemel. Wat een wonderen van genade liggen in deze woorden bij het Avondmaal verborgen.Het nieuwe verbond is al even bijzonder. Het oude verbond was fundamenteel voor de Joden om hun relatie met God te kunnen verstaan. Het nieuwe verbond in Jezus is voor ons ook fundamenteel om onze relatie met God te kunnen begrijpen.
Doe dit tot Mijn gedachtenis
Doe dit: het gebruik van de tegenwoordige tijd in het Grieks houdt in: ‘Blijf dit doen’.Gedenken is het even terug gaan naar vroeger om weer te beseffen hoe je vandaag moet leven.
In het avondmaal eren we God om wie Hij is, omdat Hij in Zijn liefde voor ons Zijn Zoon tot in de dood gaf. En wij staan stil bij Jezus’ dood en opstanding om weer te beseffen hoe wij vandaag moeten leven.
Eschatologisch aspect – toekomstgericht
Want ik zeg jullie: ‘Ik zal geen Pesachmaal meer eten voordat het zijn vervulling heeft gevonden in het Koninkrijk van God.’Jezus plaatst de viering van het Avondmaal zelf in het perspectief van de komst en vervulling van het Koninkrijk van God. Als we Avondmaal vieren kijken we eigenlijk al vooruit naar de bruiloft van het Lam. Daarom vraagt de viering van het Avondmaal ook om een vernieuwing van onze levenswandel: dat we rein en onberispelijk als een bruid zullen zijn.Voorafgaand aan de Pesachviering verwijderen de joden alle zuurdesem uit hun huis – als beeld van het verwijderen van de zonde. Paulus roept ons in 1 Korintiërs 5 ook op om het zuurdesem van zonden weg te doen uit ons leven.
Gemeenschap der heiligen
Er is in de Avondmaalsviering ook het belangrijke element van gemeenschap aanwezig. Een gemeenschap met Christus maar ook met elkaar als medegelovigen.
Maakt het brood dat wij breken ons niet één met het lichaam van Christus? Omdat het één brood is zijn wij, hoewel met velen, één lichaam, want wij hebben allen deel aan dat ene brood.
(1 Korintiërs 10:16-17)We zijn allemaal verschillend, maar allemaal gekocht en betaald door het bloed van Jezus. Samen vormen we het Lichaam van Christus. Hij leeft in ons en onder ons; onze onderlinge liefde mag daar een levend bewijs van zijn!

Arjan Zantingh